Bilgi Üniversitesi ve Üstün Zekalılar Enstitüsü İşbirliği ile
ÜSTÜN ZEKALILAR ENSTİTÜSÜ YAZ OKULU
Tüm Dünya’da üstün zekalı, dahi çocuklara uygulanan programlara baktığımızda üniversitelerde uygulanan yaz okullarının çok büyük öneme sahip olduğunu görürüz. Yaz tatillerini etkili ve verimli geçirmek isteyen üstün zekalı çocuklar, üniversitenin muhteşem imkanlarından faydalanarak, bilime ve teknolojiye olan merak duygularını uygulamalı olarak artırarak, zeka ve yetenek alanlarını geliştirmektedirler.
Türkiye’de ilk defa İstanbul’da Bilgi Üniversitesinde uygulanacak olan programımız Üstün zekalı, dahi çocuklara Dünya’da en iyi yaz okulu programlarını sunan çözüm ortağımız SIG eğitim müfredat programları örnek alınarak hazırlanmıştır. Eğitim program içeriği ve kullanılacak eğitim materyalleri Amerika’dan getirtilmiştir.
Tarih : 1. Dönem 5 Temmuz – 30 Temmuz
2. Dönem 2 Ağustos – 27 Ağustos
Eğitim : Hafta içi her gün 09:30 – 16:45 saatleri
Yer : İstanbul Bilgi Üniversitesi Santral Kampüsü
Yaş Grupları : 6 - 12 yaş
Ücret : 1300 TL
Banka : Garanti Bankası,
IBAN NO : TR20 0006 2000 4030 0006 2013 02
Hesap Adı : İstanbul Bilgi Üniversitesi
Ücretin Kapsamı : Akademik program + kitap, eğitim materyalleri + Sertifika
Not : Ödemelerde kredi kartı kabul edilmektedir.
Kontenjan sınırlı sayıdadır
EĞİTİM PROGRAMI
Hafta içi uygulanan program
Sabah Sporu
Düşünme Becerileri,Liderlik,Drama,Zometool,Düşünme Becerileri
Yabancı Dil İng/İsp/Rusca
YEMEK & DİNLENME
Yaratıcılık
Bilim Atölyesi
Spor/Eğlence Zeka Oyunları
DERS İÇERİKLERİ
YARATICILIK & MUCİTLİK
Yaratıcılık ve mucitlik atölyesi kapsamında aşağıdaki konular üstün zekalıların eğitimi konusunda dünyaca ünlü Creative Learning Press, Critical Thinking Co, Tin Man Press gibi yayınevlerinin kaynakları kullanılarak işlenir.
Eğitim Kapsamında
Akıcı Düşünme
Esnek Düşünme
Orijinal Düşünme
Zenginleştirme
Eleştirel Düşünme
Yaratıcı Problem Çözme
Gelecek Problemleri Çözme
Gelecek Tasarımcılığı
Beyin Fırtınası Çalışmaları
Yaratıcı Yazın
Belgesel Gösterimleri
ZEKA OYUNLARI
Bu kurs kapsamında Amerikan Ulusal Üstün Zekalılar Birliği ve Uluslararası zeka oyunu üreticilerinin ve ailelerin ödüllendirdiği zeka oyunları kullanılacaktır.
Eğitim Kapsamında
Matematik Oyunları
Fen Bilimleri Oyunları
Yaratıcılık Oyunları
Düşünce Becerileri Oyunları
Beyin Fırtınası Oyunları
Tasarım Oyunları
Manyetik Oyunlar
Puzzlelar
Kelime Oyunları
Strateji Oyunları
Dikkat Oyunları
Ahşap Oyunlar
BİLİM ATÖLYESİ
Bilim atölyesinde çocuklar kendi bedenlerini keşfedip bir makine gibi algılayacak, elektronları yakından tanıyacak, elektriğin sihirli dünyasına yolculuk yapacak, mıknatıslar, kablolar, piller, ışıklar, robotlar ve pek çok bilimsel araç gereçle yaşayarak öğrenmenin keyfini yaşayacaklardır.
Eğitim Kapsamında
· Yeşil Enerji Tanım ve kaynakları hakkında bilgi alma
· Işığı Canlandırma
· Piller, Kablolar, motorlar, lambalar ve dirençlerle yaratıcılıklarını sergileyerek projeler üretme
· Elektrik Devresi yapma
· Binlerce Volta Dokunma
· Elektrik enerjilerini kendileri üretme ve kendi yeni enerji projeleri icat etme.
· Kilden seramikler, kablolardan heykeller yapma
· Duvara sanat çalışmaları yapma
· Pil olma
· Çılgın Robotlar Yapma
· Manyetik Heykeller Yapma
YABANCI DİL
Çocukların çok kolay bir şekilde dil öğrenebilme yetenekleri çoğu kişinin dikkatini çekmiştir. Niçin çocuklar kolay bir şekilde dil öğrenme yeteneğine sahiptirler? Çocuklar için çocukluk çağı yabancı dil öğrenme açısından hayati öneme sahiptir. Doğumdan itibaren çocuğun beynindeki nörofizyolojik mekanizma çok faaldir ve bu mekanizmanın yardımıyla dil otomatik olarak beyne kaydedilmektedir. Çocuk duyduklarını adeta bir kasete kaydedercesine beynine kaydetmektedir. Çocukluk döneminden sonra bu mekanizma özelliğini kaybetmekte ve kayıt özelliği sona ermektedir. 4 haftalık yaz okulu programında öğrencilere 3 farklı dil seçeneği sunulmaktadır. Öğrenciler bu üç yabancı dilden birini seçerek temel düzeyde konuşma becerileri gelişecek farklı yabancı dillere olan ilgisi artacaktır.
Eğitim Kapsamında Seçmeli Yabancı Dil Seçenekleri
· İngilizce
· İspanyolca
· Rusça
LİDERLİK
Her insan dünyaya lider olarak gelmez. İnsan bulunduğu sosyal çevrede kendini doğal yaşantılarla keşfetmesiyle ve aldığı eğitimlerle liderlik olgusunu ortaya çıkarır. Geleceğe şekil verecek olan bireylerin belirlenip eğitilmesi günümüzde Dünya ve ülkemiz için hayati bir öneme sahiptir.
Uygulanacak liderlik eğitim programı Amerika’da yıllardır öğrencilere başarıyla uygulanmaktadır. Amerika’da başarıyla uygulanan liderlik programı Türkiye’de ilk defa Üstün Zekalılar Enstitüsü tarafından kültürümüze adapte edilmiş bir şekilde yaz okulunda kullanılmaya başlanacaktır. Liderlik Eğitimi kapsamında aşağıdaki ünite konuları interaktif bir şekilde işlenecektir.
· Liderlik nedir? Ne değildir? Beyin Fırtınası Çalışması
· Rol Modelleri
· Kendini tanıma, keşfetme
· Sezgisel Güç, Öngörü, Gelecek Bilimi, Dünyaya Bakış
· Görsel Betimleme
· Beden Dili, Konuşma, Yazma Becerileri
· Motivasyon
· Yönetim ve Organizasyon Becerileri
· Yaratıcı Problem Çözme
· Sen Lider Olsaydın!
DRAMA/FRP
FRP Fantastik Rol Oyunudur. Hayal gücü ve heyecanın, eğlence ile karıştırılması ile hazırlanır.
Doğaçlama sözlü tiyatro, doğaçlama hikaye yazma/anlatma ile pişirilir. İsteğe göre buz gibi soğuk veya lavlar kadar sıcak servis edilir. Liderliği, takım bilinci ile ortak problem çözmeyi, sorumluluk almayı, zayıf ya da güçlü özelliklerin gerçek hayatta nasıl yönetilebileceğini, fantastik bir diyardan başka nerede bu kadar eğlenceli öğrenebilirsiniz ki?
· Grup Yönetimi ve Sorumluluklar
· Çatışma Yönetimi
· Bulmacalar ile oyunlar
· Sabır ve azim
· Zayıf ve Güçlü Yönlerin Takım İçerisinde Kullanılması
· Takım Çalışması
· Hikaye Oluşturma
ZOMETOOL, BİLİMSEL TASARIM PROGRAMI
Geometrinin harika dünyasında oyunlarla dolaşmaya çıkacağız. Amacımız eğlenerek, kendi tasarımlarımızı yaparak öğrenmek. Geometri kâğıt üzerindeki kara çizgilerden kurtulacak ve rengârenk elle tutulabilen modeller olarak canlanacak. Çocuklar matematik ile doğanın ne kadar alakalı olduğunu gördüklerinde, etraflarına çok farklı bir gözle bakmaya başlayacaklar.
· Eflatun amcanın antik katıları ve temel yapılar
· 2 ve 3 Boyutlu kristaller,
· Simetri, Yansıma, Döndürme,
· Parmaklarınızdaki Altın oran ve doğanın matematiği
· Galaksilerden DNA'ya spiraller
· Fazlasıyla eğlenceli balon bilimi
DÜŞÜNCE BECERİLERİ
Düşünce Becerileri dersi kapsamında aşağıdaki konular üstün zekalıların eğitimi konusunda dünyaca ünlü Creative Learning Press, Critical Thinking Co, E.Paul Torrance, Tin Man Press gibi yayınevleri kaynakları kullanılarak işlenir. Amacı, öğrencileri bilişsel yönden geliştirmek olduğu gibi, onların görsel zekâ alanlarını, hafızalarını, dikkat becerilerini, el-göz koordinasyonunu ve kas gelişimini de sağlamak ve gerçek öğrenmenin temellerini çocuklarımıza kazandırmaktır. Bilişsel fonksiyonlarla ilgili farklı bir çalışmayla, doğru anlama yeteneği, üç boyutlu düşünebilme yeteneği, korunum ve değişmezlik ilkesi, problem çözme becerileri, görsel dönüştürebilme ve bütünleştirebilme yeteneği, dürtüselliği kontrol edebilme yeteneği, organizasyon becerisi, dikkatini yoğunlaştırabilme, mekânsal ilişkileri fark edebilme yetenekleri kazandırılmaya çalışılmıştır.
· Ne
· Ne Zaman
· Nasıl
· Ne Kadar
· Kelime Oyunları
· Bulmacalar
· Alışılmadık Sorular
· Benzerlikler
· Zıtlıklar
· Farklılıklar
· Eşleştirmeler
· Dizilimler
· Gruplama
· Çizim
· Tanımlamalar
· Görsel, İşitsel Zeka Çalışmaları
· Belgesel Gösterimleri
28 Mayıs 2010 Cuma
10 Mayıs 2010 Pazartesi
11 Yaşındaki İsrailli Dahi Matematikçi
11 yaşındaki İsrail’li Aviel Boag’ın odasına bakıldığında, sessiz sakin oluşu,duvarlarında çeşitli posterlerin asılı oluşu, raflarda ve masanın üzerinde bir çok kitabın oluşu göze çarpmaktadır. Aviel’in odasında birde yazı tahtası bulunmakta. Tahtada yüzyıllardır çözülemeyen bir matematik problemi yazılı.Aviel, tahtada yazılı olan problemi henüz çözemediğini ancak boş zamanlarında çözmeye çalıştığını söylemekte. Problem çözmek Aviel’in çok hoşuna gidiyormuş. Bir gün bu soruyu çözen belki de ben olacağım diyor.
Geçen yıl dahil olduğu bir programla kendisi gibi üstün zekalı olan çocuklarla haftada 6 saat ileri matematik eğitimi alıyormuş. İsrail’de bulunan Bar- Ilan üniversitesi ile İsrail ileri matematik ve fen bilimleri araştırma merkezi tarafından başlatılan programa matematik ve fen bilimleri alanlarında üstün yetenekli öğrenciler kabul ediliyormuş. Aviel’in sınıfında kendisinden dört yaş büyük çocuklarda bulunmakta. Aviel sınıfın yaşı en küçük öğrencilerinden.
Gelecek yıl normalde Aviel ile aynı sınıfta olan fakat yaşı büyük çocuklar, üniversiteye kabul sınavına ve İsrail savunma kuvvetlerinin sınavlarına girecekmiş. Aviel’de bu sınavlara girmek istiyor. Fakat İsrail Milli Eğitim Bakanlığının üstün zekalılar araştırma birimi, yaptığı değerlendirmelerde Aviel’in biraz daha duygusal olarak olgunlaşması gerektiğini belirtmiş. Bakanlık ilerde duygusal problemler yaşamaması adına bu kararı vermiş.
Aviel Boag’ın matematiğe olan ilgisi çok küçük yaşlarda başlamış. Annesinden aldığı bir cep hesap makinesi ile işlemler yapmaya başlamış. Çeşitli sayıların çarpımlarını, kareköklerini ezberlemiş. Onun oyuncağı adeta hesap makinesi olmuş. Çocuklarının matematiğe olan ilgi ve yeteneğinin farkında olan anne baba, bu konuda onun ilgi alanını desteklemiş, matematikle ilgili bir çok kaynak almış. Öyle ki Aviel 1.sınıfa başladığında 3.sınıf düzeyinde matematik bilgisine sahipmiş. 2. sınıfa geldiğinde Aviel’e uygulanan programla 5.sınıf düzeyinde matematik bilgisine sahip olmuş. İsrail Milli Eğitim Bakanlığı üstün zekâlılar departmanı Aviel’e uygulanan testle dahi seviyesinde matematik yeteneği olduğunu saptamış. Testten sonra Aviel hemen özel bir programa alınmış.
İsrail Milli Eğitim Bakanlığı üstün zekalılar departmanı ile Bar- Ilan üniversitesi işbirliği ile İsrail’in 20 farklı bölgesinde başlatılmış özel bir program var. Programda her ders aralıksız 4 saat sürüyor. Bu programda özellikle matematiğe, analitik geometriye ve trigonometriye önem veriliyor. Program 3 yıl sürmekteymiş. Öğrencilerin programa 3 yıl boyunca devam edebilmeleri için her yılın sonunda yapılan sınavı geçmeleri gerekiyormuş.
Aviel’in söylediğine göre kendisinden yaşça büyük çocuklar zaman zaman onu rahatsız etmekteymiş. Onun defterini ve kitabını alıp, dalga geçip, daha sonra vermekteymişler. Aviel’de onunla dalga geçen çocuklara bir matematik denklemi yazıp onların çözmelerini istermiş. Denklemi çözemeyen çocuklar kitaplarını vermek zorunda kalırlarmış. Aviel’e göre arkadaşları arasında matematiği ondan daha iyi bilen birisi yok.
Aviel’in dahil olduğu program çok üstün zekalı çocukların dahil olabildiği bir program. Bar-Ilan üniversitesi rektörü Prof.Dr. Zvi Arad‘a göre bu programda eğitim gören çocuklar geçmişte olduğu gibi gelecekte de İsrail’in bilim ve teknolojide zirveye ulaşmalarını sağlayacak. Yaklaşık 25 yıl önce başlatılan program geçmişten günümüze İsrail’in Bilim insanlarını yetiştirmiş ve yetiştirmeye devam ediyormuş.
Her yıl bu programa onuncu sınıf öğrencileri arasında yapılan testlerde üç yüz civarında öğrenci kabul ediliyormuş. Aviel bu çocuklar arasında yaşı en genç olan çocuklar arasında imiş. Programı 3 yılsonunda başarıyla tamamlayan öğrencilere lisans diploması veriliyormuş.
Aviel’in babası Amir Telaviv Üniversitesi Elektrik mühendisliği bölümünde profesörmüş. Annesi Alona ise elektronik mühendisi imiş. Anne ve baba 1970‘li yıllarda Sovyetler birliğinden göç ederek İsrail’e yerleşmişler. Sovyetler birliğinde ilköğretimi okuyan anne ve baba ikisi de üstün zekalı olduğundan dolayı sınıf atlamışlar. Aviel’in küçük kız kardeşi Elia’da üstün zekalı olduğundan dolayı akademik olarak bir yıl önde gidiyor. Elia’da abisi gibi matematik alanında üstün yetenekli.
Anne ve baba Aviel’in ve kardeşinin matematiğe üstün yetenekli olduklarının çok iyi farkındalar. Mümkün olduğunca onların, yaşıtlarından ayrılmadan eğitim almaları gerektiğini düşünmekteler. Anne, baba çocukları kesinlikle zorlamamak gerektiğini, sadece onları teşvik etmek gerektiğini belirtiyor.
İsrail Milli Eğitim Bakanlığının 2009 verilerine göre Bar-Ilan Üniversitesi programı için 271 öğrenci belirlenmiş. İsrail üstün zekalı dahi çocukların erken yaşta tanımlanması amacıyla testler geliştirmiş, halende geliştirmeye devam ediyor.
Aviel’in arkadaşları onun matematik yeteneğini biraz kıskanıyor olsa da ona bu konuda destek veriyorlarmış.Bu destek Aviel’e çok iyi geliyormuş.
Aviel’in anlattığına göre Bar- Ilan üniversitesinde uygulanan özel programda bazen öyle sorular çözüyorlarmış ki cevap üç sayfayı geçebiliyormuş.Aviel’in diğer derslerinde de başarısı yüz üzerinden doksan beş yada yüzmüş. Aviel’in matematikten sonra en çok sevdiği ders beden eğitimi imiş.
Aviel’in yaşıtları şuanda ondalık kesirler konusundaymış. Ancak Aviel, ondalık kesirli işlemleri anasınıfındayken yapıyormuş. O Bar –Ilan üniversitesindeki programın kendisine iyi bir gelecek oluşturacağına inanıyor.
Ne diyelim darısı ülkemizdeki çocukların başına
Kaynak: http://www.haaretz.com
Gürkan Yaşar
Üstün Zekalılar Eğitim Danışmanı
Üstün Zekalılar Enstitüsü
www.ustunzekalilar.org
Geçen yıl dahil olduğu bir programla kendisi gibi üstün zekalı olan çocuklarla haftada 6 saat ileri matematik eğitimi alıyormuş. İsrail’de bulunan Bar- Ilan üniversitesi ile İsrail ileri matematik ve fen bilimleri araştırma merkezi tarafından başlatılan programa matematik ve fen bilimleri alanlarında üstün yetenekli öğrenciler kabul ediliyormuş. Aviel’in sınıfında kendisinden dört yaş büyük çocuklarda bulunmakta. Aviel sınıfın yaşı en küçük öğrencilerinden.
Gelecek yıl normalde Aviel ile aynı sınıfta olan fakat yaşı büyük çocuklar, üniversiteye kabul sınavına ve İsrail savunma kuvvetlerinin sınavlarına girecekmiş. Aviel’de bu sınavlara girmek istiyor. Fakat İsrail Milli Eğitim Bakanlığının üstün zekalılar araştırma birimi, yaptığı değerlendirmelerde Aviel’in biraz daha duygusal olarak olgunlaşması gerektiğini belirtmiş. Bakanlık ilerde duygusal problemler yaşamaması adına bu kararı vermiş.
Aviel Boag’ın matematiğe olan ilgisi çok küçük yaşlarda başlamış. Annesinden aldığı bir cep hesap makinesi ile işlemler yapmaya başlamış. Çeşitli sayıların çarpımlarını, kareköklerini ezberlemiş. Onun oyuncağı adeta hesap makinesi olmuş. Çocuklarının matematiğe olan ilgi ve yeteneğinin farkında olan anne baba, bu konuda onun ilgi alanını desteklemiş, matematikle ilgili bir çok kaynak almış. Öyle ki Aviel 1.sınıfa başladığında 3.sınıf düzeyinde matematik bilgisine sahipmiş. 2. sınıfa geldiğinde Aviel’e uygulanan programla 5.sınıf düzeyinde matematik bilgisine sahip olmuş. İsrail Milli Eğitim Bakanlığı üstün zekâlılar departmanı Aviel’e uygulanan testle dahi seviyesinde matematik yeteneği olduğunu saptamış. Testten sonra Aviel hemen özel bir programa alınmış.
İsrail Milli Eğitim Bakanlığı üstün zekalılar departmanı ile Bar- Ilan üniversitesi işbirliği ile İsrail’in 20 farklı bölgesinde başlatılmış özel bir program var. Programda her ders aralıksız 4 saat sürüyor. Bu programda özellikle matematiğe, analitik geometriye ve trigonometriye önem veriliyor. Program 3 yıl sürmekteymiş. Öğrencilerin programa 3 yıl boyunca devam edebilmeleri için her yılın sonunda yapılan sınavı geçmeleri gerekiyormuş.
Aviel’in söylediğine göre kendisinden yaşça büyük çocuklar zaman zaman onu rahatsız etmekteymiş. Onun defterini ve kitabını alıp, dalga geçip, daha sonra vermekteymişler. Aviel’de onunla dalga geçen çocuklara bir matematik denklemi yazıp onların çözmelerini istermiş. Denklemi çözemeyen çocuklar kitaplarını vermek zorunda kalırlarmış. Aviel’e göre arkadaşları arasında matematiği ondan daha iyi bilen birisi yok.
Aviel’in dahil olduğu program çok üstün zekalı çocukların dahil olabildiği bir program. Bar-Ilan üniversitesi rektörü Prof.Dr. Zvi Arad‘a göre bu programda eğitim gören çocuklar geçmişte olduğu gibi gelecekte de İsrail’in bilim ve teknolojide zirveye ulaşmalarını sağlayacak. Yaklaşık 25 yıl önce başlatılan program geçmişten günümüze İsrail’in Bilim insanlarını yetiştirmiş ve yetiştirmeye devam ediyormuş.
Her yıl bu programa onuncu sınıf öğrencileri arasında yapılan testlerde üç yüz civarında öğrenci kabul ediliyormuş. Aviel bu çocuklar arasında yaşı en genç olan çocuklar arasında imiş. Programı 3 yılsonunda başarıyla tamamlayan öğrencilere lisans diploması veriliyormuş.
Aviel’in babası Amir Telaviv Üniversitesi Elektrik mühendisliği bölümünde profesörmüş. Annesi Alona ise elektronik mühendisi imiş. Anne ve baba 1970‘li yıllarda Sovyetler birliğinden göç ederek İsrail’e yerleşmişler. Sovyetler birliğinde ilköğretimi okuyan anne ve baba ikisi de üstün zekalı olduğundan dolayı sınıf atlamışlar. Aviel’in küçük kız kardeşi Elia’da üstün zekalı olduğundan dolayı akademik olarak bir yıl önde gidiyor. Elia’da abisi gibi matematik alanında üstün yetenekli.
Anne ve baba Aviel’in ve kardeşinin matematiğe üstün yetenekli olduklarının çok iyi farkındalar. Mümkün olduğunca onların, yaşıtlarından ayrılmadan eğitim almaları gerektiğini düşünmekteler. Anne, baba çocukları kesinlikle zorlamamak gerektiğini, sadece onları teşvik etmek gerektiğini belirtiyor.
İsrail Milli Eğitim Bakanlığının 2009 verilerine göre Bar-Ilan Üniversitesi programı için 271 öğrenci belirlenmiş. İsrail üstün zekalı dahi çocukların erken yaşta tanımlanması amacıyla testler geliştirmiş, halende geliştirmeye devam ediyor.
Aviel’in arkadaşları onun matematik yeteneğini biraz kıskanıyor olsa da ona bu konuda destek veriyorlarmış.Bu destek Aviel’e çok iyi geliyormuş.
Aviel’in anlattığına göre Bar- Ilan üniversitesinde uygulanan özel programda bazen öyle sorular çözüyorlarmış ki cevap üç sayfayı geçebiliyormuş.Aviel’in diğer derslerinde de başarısı yüz üzerinden doksan beş yada yüzmüş. Aviel’in matematikten sonra en çok sevdiği ders beden eğitimi imiş.
Aviel’in yaşıtları şuanda ondalık kesirler konusundaymış. Ancak Aviel, ondalık kesirli işlemleri anasınıfındayken yapıyormuş. O Bar –Ilan üniversitesindeki programın kendisine iyi bir gelecek oluşturacağına inanıyor.
Ne diyelim darısı ülkemizdeki çocukların başına
Kaynak: http://www.haaretz.com
Gürkan Yaşar
Üstün Zekalılar Eğitim Danışmanı
Üstün Zekalılar Enstitüsü
www.ustunzekalilar.org
6 Mayıs 2010 Perşembe
Dünya Üstün Zekalılar Birliği Başkanı ile Röportaj
Bilgi Üniversitesi ve Üstün Zekalılar Enstitüsü, üstün zekalı çocukların fark edilmesi ve doğru eğitimi görebilmeleri için, eğitmenlere ve okul yöneticilerine yönelik bir sertifika programı başlattı. Programın açılış resepsiyonunda Dünya Üstün Zekalılar Birliği Başkanı Prof. Dr. Taisir Subhi Yamin konuşmacı oldu. Konuşmanın sonunda Prof. Yamin ile bir röportaj yapıldı.
Yetenek, üstün zeka ya da yaratıcılık... Bunlar doğuştan mı gelir? DNA'mızda mı var yani?
Bu konuda üç farklı görüş var. Bir kısım "genetik" diyor, bir kısım çevresel faktörlerin etkisini savunuyor. Bir de "ikisi de" diyenler var. Ben bu üçüncü gruba giriyorum. Genetik faktör kişinin bir potansiyeli olduğunu gösteriyor, çevresel faktörler de bu potansiyeli geliştiriyor. İkisi bir arada olunca ancak kişi üstün zekalı olabiliyor.
Kaç yaşlarında bir çocuğun üstün zekalı olup olmadığını anlarız?
Bu çocukları mümkün olduğu kadar erken keşfetmek bizim için çok önemli. 9 yaşından itibaren bazı çocuklara potansiyel üstün zekalı diyebiliriz.
Okullarda tarama
testi yapılmalı
Nasıl diyeceğiz peki?
Çocuğun performansını ölçebileceğimiz araçlar var. Öncelikle okullarda bu çocuklara tarama testi yapılmalı. Tarama testinde potansiyeli olan çocuklara IQ testi, yaratıcılık testi vs. uygulanmalı.
Evde bunu keşfetmenin yolu var mı?
Anne-babalar bu konuyla ilgili kitaplar okumalı, bu çocukları nasıl ayırt edebileceklerini öğrenmeliler.
Bize birkaç örnek verebilir misiniz?
Mesela 6 yaşında bir çocuk bir proje yaptığında, ortaya çıkan şey yaşıtı çocukların kapasitesinin yani ortalamanın çok üstündedir. Üstelik bunu diğerlerine göre çok daha çabuk yapar. Çok soru sorarlar. Başka insanların hayatı, dünya dışındaki yaşam, bizi nelerin hasta ettiği, ölünce ne olacağımıza dair konular üzerinde kafa yorarlar. Kendi yaşıtlarından daha büyük çocuklarla arkadaş olma eğilimindedirler. Kelime hazineleri çok geniştir. Bir yetişkin kadar düzgün cümlelerle konuşurlar. Bu tür davranışlar önemli ipuçlarıdır.
Peki çocuğun üstün zekalı olduğunu anladık. Nasıl bir eğitim görmeli bu çocuk?
Farklı. 5 yaşında okuma yazmayı kendi kendine söken çocuklar var. Ve bu çocuklar ilkokula başladığında tekrar okuma yazmayla karşılaşıyorlar. Düşünsenize onlar için ne sıkıcı. Bu çocukların eğitimi için evde, okulda, haftasonu ya da yaz tatilinde farklı programlar uygulanmalı. Bu çocukları önce ayırdetmek, sonra doğru eğitimi vermek için önce eğitmenler eğitilmeli.
Peki çocuk doğru eğitimi almazsa ne olur?
Birçok şey. Sosyal ve duygusal problemleri olan, arıza bir tip olabilir. Eğer bu kişileri siz meşgul tutmazsanız, onlar çevrelerini sorunlarıyla meşgul edecektir. Enerjilerini bir yere harcamak zorundadırlar çünkü. "Fark etmiyorsunuz ama biz buradayız" mesajıdır bu. Ya da kapasitelerinin altında işler yapabilirler. "Kimse beni umursamazsa, ben de kimseyi umursamam" deyip ortalama bir insan olarak kalmayı tercih ederler. "Tamam, insanlar bizi umursamıyor ama ben kendimi umursamalıyım" deyip kendilerine yatırım yapanlar vardır bir de... Bu kişiler iş hayatında çok başarılı olan, erken yaşlarda belli mevkilere gelen, liderlik güdüsü fazla olan kişilerdir. Yani hayata tutunmayı başaranlardır. Türkiye'yi terkedip, yurtdışında çalışmayı tercih eden üstün zekalı kişi sayısı da bir hayli fazla.
Bu kişilerin yüzdesi kaç?
Üstün zekalı kişilerin oranı popülasyonun yüzde 3'ü kadardır.
"Alt tarafı yüzde 3. O kadar da şart değil bu eğitim" diye yaklaşanlar var mı?
Tabii. Ve bu bakış açısı çok yanlış. Amerika'ya veya diğer gelişmiş ülkelerde üstün zekalıların eğitimine yönelik programlar olmasaydı, şu anda bulundukları yerlerde asla olamazlardı. Üstün zekalıların eğitimi bir ülkenin geleceğine en büyük yatırımdır. Gördüğümüz insanların büyük çoğunluğunun ortalama olması, bu gerçeği değiştirmez. Mesela bankacılık sektöründe milyonlarca kişi çalışmaktadır. Ama ihtiyacı gözlemleyerek yeni ürün üretebilen ya da sektöre yenilik getiren yaratıcı insanlar tüm çalışanların yüzde 2'si-3'ü kadardır. O yüzde 3 olmasa, sektör kendini geliştiremez ve sistem çöker. Hayatımıza hiçbir yenilik gelmez. O kadar önemli.
Ebeveynler bu çocuklara nasıl destek olmalı?
Bu da çok önemli. Doğru yaklaşım, yardım için mutlaka uzman desteğine ihtiyaçları var. Kendi başlarına yönetmeleri zor. İtiraf etmem gerek ki bu görev daha çok anneye düşüyor. Sonra da okul çok önemli.
Üstün zekalı
çocuklar harcanıyor
Siz üstün zekalı mısınız?
Üstün zekalı değilim. Ama üstün zekalı insanların gözümün önünde nasıl harcandığına şahit olmuş biriyim. Üniversitedeyken çok yüksek yetenekleri olan bir sıra arkadaşım vardı. Benden çok daha zekiydi. Tüm matematik problemlerini birkaç farklı yöntemle çözebiliyordu. Şu anda taksi şoförlüğü yapıyor. Bu beni çok üzen bir olaydır.
Türk insanlarının zekasını nasıl değerlendirirsiniz? Aziz Nesin'in meşhur bir lafı vardır "Türkler'in yüzde 60'ı aptal" diye...
O lafı bilmiyorum ama üstün zeka kavramını milletlere, ırklara, dinlere göre ayıramayız. Her toplumun yaklaşık % 3'ü üstün zekalıdır. Ancak Amerika'da bu yüzde 3 keşfedilerek eğitiliyor, Türkiye'de eğitilemiyor. Aradaki fark bu. Şunu da belirtmem gerek. Ben Ürdünlüyüm. Yani Arabım. Ama kökenim Türk. Bu topraklar birçok medeniyete ev sahipliği yapmış topraklar. Çoğu Avrupalının da köklerine bakarsanız, bir Türklük bulursunuz.
Üstün zekalı bir Türk ismi verir misiniz bize?
Tarihe dönersiniz birçok üstün zekalı Türk görürsünüz, Mimar Sinan gibi... İsim vermek yanlış olur. Google'larsanız kim olduklarını siz bulursunuz. Çok ünlü Türk fizikçileri, matematikçileri, sanatçıları var.
Politikacıların zekası konusunda ne düşünüyorsunuz?
Sosyal zekaları var. Toplumun dinamiklerini biliyorlar. Kendi görüşleri, kendi ajandaları var. Güç kontrolü için bunlar olmak zorunda.
Üstün zekalı bir politikacı ismi verebilir misiniz?
Veremem. Üstün zekalı olup olmadıklarını anlamam için onlara test uygulamam gerekir.
Howard Gardner'ın çoklu zeka teorisine inanıyor musunuz? Türkiye'de bunu örnek alarak eğitim veren okullar var.
Hayır. Bu teoriyi ve Howard Gardner'ı benimseyen insanlarla sohbetlerimde hep çekişiriz. Bir teoriniz varsa, bunun araçları olmalıdır. Yani önce bir tarama metodu, sonra ölçme testi, sonra da eğitim programı. Gardner'ın teorisinde bunların hiçbiri yok. Hepsi havada. Bu teoriyi araçlara dökmek isteyen bir meslektaşım oldu ama başaramadı.
İleri zekalı
çocuklar da kollanmalı
Peki üstün zekalıların eğitimi okulların programına nasıl girecek?
Bir şekilde girmek zorunda. Hükümet insanların ihtiyacına göre bir eğitim sistemi oluşturmalı. Tüm öğrencilerin aynı beden kıyafeti giymesi gibi bir şey bu. Kimine bol gelir, kimine de dar. Zeka geriliği olan çocuklar için eğitim programları var Türkiye'de. Bu programları kıskandığımı itiraf etmeliyim. Zeka geriliği olan çocuk kollanıyor da, ileri zekalı olan niye kollanmıyor? Hiç adil değil.
Milli Eğitim Bakanlığı'na bir mesajınız var mı?
ICIE (Eğitimde Yaratıcılık Uluslararası Merkezi) ve (WCGTC) Dünya Üstün Zekalılar Birliği'ni temsilen, kendileriyle görüştüm. Türkiye'deki okullara bu programı getirmek istediğimizi anlattım. Ama bir cevap çıkmadı. Bunu eleştiri olarak algıladılarsa, bu onlara kalmış. Ama biz ülkenin iyiliği için bu programı getirmek istiyoruz ve hükümetle ortak bir çalışma yapmayı arzuluyoruz. Bilgi Üniversitesi'nin kapıları açması beni çok mutlu etti.
Türkiye'de üstün zekalılara yönelik eğitim veren okul yok yani...
Beyazıt Ford Otosan İlköğretim Okulu var ve yılda 24 tane üstün zekalı çocuk alıyor. Bunun haricinde bazı özel okullar hızlandırma programı uyguluyor bu çocuklara. Ama bunu Milli Eğitim'in programını baz alarak yapıyorlar. Mecburlar çünkü. Üstün zekalı çocukların bazıları 6 yaşında çarpmayı, bölmeyi çözmüş oluyor. Yani bu çocukların dördüncü sınıf düzeyinde eğitim görmesi lazım. Beyazıt Ford Otosan dahil, bunu yapan hiçbir okul yok Türkiye'de.
Üstün zeka ile yetenek arasındaki fark
Üstün zekalı: Yüksek IQ'ya sahip, öğrenme kapasitesi ve akılda tutma kapasitesi yüksek, olaylar arasındaki ilişkileri diğerlerinden önce kurabilen, kısmen yaratıcı, belli başlı davranış özellikleri olan kişiler. Mesela risk alırlar, yaratıcı fikirler üretirler.
Yaratıcı: Yaratıcı insanlar da üstün zekalıdır. Ama yaratıcılık özellikleri daha fazladır. Yeni fikirler, yeni ürünler üretirler, icat ederler, keşfederler.
Yetenekli: Bu kişiler üstün zekalı ya da yaratıcı değildir ama belli alanlarda çok yüksek başarılara sahiptir. Mesela çok yetenekli futbolcular, sokak ressamları ya da müzisyenler bunun örneği.
Üstün Zekalılar Enstitüsü Başkanı Murat Cebeci:
Biz keşfediyoruz, Bilgi Üniversitesi eğitiyor.
Bilgi Üniversitesi ile birlikte yapacağımız programlar şöyle:
1) İdareci Eğitimleri: Üstün zekalıların eğitimi, program ve müfredatın uygulanması, liderlik konuları... Toplam 140 saatlik bir program.
2) Öğretmen Eğitimleri: Üstün zekalılara yönelik eğitim materyalleri, eğitim modelleri, üstün çocukların tespit edilmesi, öğrencilerin problemleri... Toplam 180 saatlik bir program.
3) Yaz okulu: Sadece üstün zekalı çocukların kabul edileceği özel olarak tasarlanmış yaz okulu. Tabii yüzme, basketbol gibi spor aktiviteleri de olacak.
4) Çocuk Üniversitesi: Üstün zekalı çocukların üniversiteden kendilerine özel dersler almasını sağlayacak bir sistem. Bunun çalışmalarına devam ediyoruz.
İdareci ve öğretmen eğitimlerini, dünya çapında konusunda isim yapmış, alanlarının en uzman kişileri verecek. Bu eğitimlere bazı özel okullar katılacak. Milli Eğitim'e bağlı Bilim Sanat Akademileri'nin öğretmenlerinin de katılımını bekliyoruz. Üstün zekalılar eğitimi konusundaki en son teknolojiyi bu idareci ve öğretmenlerimize aktarmış olacağız. Yaklaşık 100 üstün zekalı çocuğa Bilgi Üniversitesi yaz okulu ve çocuk üniversitesinden faydalanma imkanı tanıyacak.
Yetenek, üstün zeka ya da yaratıcılık... Bunlar doğuştan mı gelir? DNA'mızda mı var yani?
Bu konuda üç farklı görüş var. Bir kısım "genetik" diyor, bir kısım çevresel faktörlerin etkisini savunuyor. Bir de "ikisi de" diyenler var. Ben bu üçüncü gruba giriyorum. Genetik faktör kişinin bir potansiyeli olduğunu gösteriyor, çevresel faktörler de bu potansiyeli geliştiriyor. İkisi bir arada olunca ancak kişi üstün zekalı olabiliyor.
Kaç yaşlarında bir çocuğun üstün zekalı olup olmadığını anlarız?
Bu çocukları mümkün olduğu kadar erken keşfetmek bizim için çok önemli. 9 yaşından itibaren bazı çocuklara potansiyel üstün zekalı diyebiliriz.
Okullarda tarama
testi yapılmalı
Nasıl diyeceğiz peki?
Çocuğun performansını ölçebileceğimiz araçlar var. Öncelikle okullarda bu çocuklara tarama testi yapılmalı. Tarama testinde potansiyeli olan çocuklara IQ testi, yaratıcılık testi vs. uygulanmalı.
Evde bunu keşfetmenin yolu var mı?
Anne-babalar bu konuyla ilgili kitaplar okumalı, bu çocukları nasıl ayırt edebileceklerini öğrenmeliler.
Bize birkaç örnek verebilir misiniz?
Mesela 6 yaşında bir çocuk bir proje yaptığında, ortaya çıkan şey yaşıtı çocukların kapasitesinin yani ortalamanın çok üstündedir. Üstelik bunu diğerlerine göre çok daha çabuk yapar. Çok soru sorarlar. Başka insanların hayatı, dünya dışındaki yaşam, bizi nelerin hasta ettiği, ölünce ne olacağımıza dair konular üzerinde kafa yorarlar. Kendi yaşıtlarından daha büyük çocuklarla arkadaş olma eğilimindedirler. Kelime hazineleri çok geniştir. Bir yetişkin kadar düzgün cümlelerle konuşurlar. Bu tür davranışlar önemli ipuçlarıdır.
Peki çocuğun üstün zekalı olduğunu anladık. Nasıl bir eğitim görmeli bu çocuk?
Farklı. 5 yaşında okuma yazmayı kendi kendine söken çocuklar var. Ve bu çocuklar ilkokula başladığında tekrar okuma yazmayla karşılaşıyorlar. Düşünsenize onlar için ne sıkıcı. Bu çocukların eğitimi için evde, okulda, haftasonu ya da yaz tatilinde farklı programlar uygulanmalı. Bu çocukları önce ayırdetmek, sonra doğru eğitimi vermek için önce eğitmenler eğitilmeli.
Peki çocuk doğru eğitimi almazsa ne olur?
Birçok şey. Sosyal ve duygusal problemleri olan, arıza bir tip olabilir. Eğer bu kişileri siz meşgul tutmazsanız, onlar çevrelerini sorunlarıyla meşgul edecektir. Enerjilerini bir yere harcamak zorundadırlar çünkü. "Fark etmiyorsunuz ama biz buradayız" mesajıdır bu. Ya da kapasitelerinin altında işler yapabilirler. "Kimse beni umursamazsa, ben de kimseyi umursamam" deyip ortalama bir insan olarak kalmayı tercih ederler. "Tamam, insanlar bizi umursamıyor ama ben kendimi umursamalıyım" deyip kendilerine yatırım yapanlar vardır bir de... Bu kişiler iş hayatında çok başarılı olan, erken yaşlarda belli mevkilere gelen, liderlik güdüsü fazla olan kişilerdir. Yani hayata tutunmayı başaranlardır. Türkiye'yi terkedip, yurtdışında çalışmayı tercih eden üstün zekalı kişi sayısı da bir hayli fazla.
Bu kişilerin yüzdesi kaç?
Üstün zekalı kişilerin oranı popülasyonun yüzde 3'ü kadardır.
"Alt tarafı yüzde 3. O kadar da şart değil bu eğitim" diye yaklaşanlar var mı?
Tabii. Ve bu bakış açısı çok yanlış. Amerika'ya veya diğer gelişmiş ülkelerde üstün zekalıların eğitimine yönelik programlar olmasaydı, şu anda bulundukları yerlerde asla olamazlardı. Üstün zekalıların eğitimi bir ülkenin geleceğine en büyük yatırımdır. Gördüğümüz insanların büyük çoğunluğunun ortalama olması, bu gerçeği değiştirmez. Mesela bankacılık sektöründe milyonlarca kişi çalışmaktadır. Ama ihtiyacı gözlemleyerek yeni ürün üretebilen ya da sektöre yenilik getiren yaratıcı insanlar tüm çalışanların yüzde 2'si-3'ü kadardır. O yüzde 3 olmasa, sektör kendini geliştiremez ve sistem çöker. Hayatımıza hiçbir yenilik gelmez. O kadar önemli.
Ebeveynler bu çocuklara nasıl destek olmalı?
Bu da çok önemli. Doğru yaklaşım, yardım için mutlaka uzman desteğine ihtiyaçları var. Kendi başlarına yönetmeleri zor. İtiraf etmem gerek ki bu görev daha çok anneye düşüyor. Sonra da okul çok önemli.
Üstün zekalı
çocuklar harcanıyor
Siz üstün zekalı mısınız?
Üstün zekalı değilim. Ama üstün zekalı insanların gözümün önünde nasıl harcandığına şahit olmuş biriyim. Üniversitedeyken çok yüksek yetenekleri olan bir sıra arkadaşım vardı. Benden çok daha zekiydi. Tüm matematik problemlerini birkaç farklı yöntemle çözebiliyordu. Şu anda taksi şoförlüğü yapıyor. Bu beni çok üzen bir olaydır.
Türk insanlarının zekasını nasıl değerlendirirsiniz? Aziz Nesin'in meşhur bir lafı vardır "Türkler'in yüzde 60'ı aptal" diye...
O lafı bilmiyorum ama üstün zeka kavramını milletlere, ırklara, dinlere göre ayıramayız. Her toplumun yaklaşık % 3'ü üstün zekalıdır. Ancak Amerika'da bu yüzde 3 keşfedilerek eğitiliyor, Türkiye'de eğitilemiyor. Aradaki fark bu. Şunu da belirtmem gerek. Ben Ürdünlüyüm. Yani Arabım. Ama kökenim Türk. Bu topraklar birçok medeniyete ev sahipliği yapmış topraklar. Çoğu Avrupalının da köklerine bakarsanız, bir Türklük bulursunuz.
Üstün zekalı bir Türk ismi verir misiniz bize?
Tarihe dönersiniz birçok üstün zekalı Türk görürsünüz, Mimar Sinan gibi... İsim vermek yanlış olur. Google'larsanız kim olduklarını siz bulursunuz. Çok ünlü Türk fizikçileri, matematikçileri, sanatçıları var.
Politikacıların zekası konusunda ne düşünüyorsunuz?
Sosyal zekaları var. Toplumun dinamiklerini biliyorlar. Kendi görüşleri, kendi ajandaları var. Güç kontrolü için bunlar olmak zorunda.
Üstün zekalı bir politikacı ismi verebilir misiniz?
Veremem. Üstün zekalı olup olmadıklarını anlamam için onlara test uygulamam gerekir.
Howard Gardner'ın çoklu zeka teorisine inanıyor musunuz? Türkiye'de bunu örnek alarak eğitim veren okullar var.
Hayır. Bu teoriyi ve Howard Gardner'ı benimseyen insanlarla sohbetlerimde hep çekişiriz. Bir teoriniz varsa, bunun araçları olmalıdır. Yani önce bir tarama metodu, sonra ölçme testi, sonra da eğitim programı. Gardner'ın teorisinde bunların hiçbiri yok. Hepsi havada. Bu teoriyi araçlara dökmek isteyen bir meslektaşım oldu ama başaramadı.
İleri zekalı
çocuklar da kollanmalı
Peki üstün zekalıların eğitimi okulların programına nasıl girecek?
Bir şekilde girmek zorunda. Hükümet insanların ihtiyacına göre bir eğitim sistemi oluşturmalı. Tüm öğrencilerin aynı beden kıyafeti giymesi gibi bir şey bu. Kimine bol gelir, kimine de dar. Zeka geriliği olan çocuklar için eğitim programları var Türkiye'de. Bu programları kıskandığımı itiraf etmeliyim. Zeka geriliği olan çocuk kollanıyor da, ileri zekalı olan niye kollanmıyor? Hiç adil değil.
Milli Eğitim Bakanlığı'na bir mesajınız var mı?
ICIE (Eğitimde Yaratıcılık Uluslararası Merkezi) ve (WCGTC) Dünya Üstün Zekalılar Birliği'ni temsilen, kendileriyle görüştüm. Türkiye'deki okullara bu programı getirmek istediğimizi anlattım. Ama bir cevap çıkmadı. Bunu eleştiri olarak algıladılarsa, bu onlara kalmış. Ama biz ülkenin iyiliği için bu programı getirmek istiyoruz ve hükümetle ortak bir çalışma yapmayı arzuluyoruz. Bilgi Üniversitesi'nin kapıları açması beni çok mutlu etti.
Türkiye'de üstün zekalılara yönelik eğitim veren okul yok yani...
Beyazıt Ford Otosan İlköğretim Okulu var ve yılda 24 tane üstün zekalı çocuk alıyor. Bunun haricinde bazı özel okullar hızlandırma programı uyguluyor bu çocuklara. Ama bunu Milli Eğitim'in programını baz alarak yapıyorlar. Mecburlar çünkü. Üstün zekalı çocukların bazıları 6 yaşında çarpmayı, bölmeyi çözmüş oluyor. Yani bu çocukların dördüncü sınıf düzeyinde eğitim görmesi lazım. Beyazıt Ford Otosan dahil, bunu yapan hiçbir okul yok Türkiye'de.
Üstün zeka ile yetenek arasındaki fark
Üstün zekalı: Yüksek IQ'ya sahip, öğrenme kapasitesi ve akılda tutma kapasitesi yüksek, olaylar arasındaki ilişkileri diğerlerinden önce kurabilen, kısmen yaratıcı, belli başlı davranış özellikleri olan kişiler. Mesela risk alırlar, yaratıcı fikirler üretirler.
Yaratıcı: Yaratıcı insanlar da üstün zekalıdır. Ama yaratıcılık özellikleri daha fazladır. Yeni fikirler, yeni ürünler üretirler, icat ederler, keşfederler.
Yetenekli: Bu kişiler üstün zekalı ya da yaratıcı değildir ama belli alanlarda çok yüksek başarılara sahiptir. Mesela çok yetenekli futbolcular, sokak ressamları ya da müzisyenler bunun örneği.
Üstün Zekalılar Enstitüsü Başkanı Murat Cebeci:
Biz keşfediyoruz, Bilgi Üniversitesi eğitiyor.
Bilgi Üniversitesi ile birlikte yapacağımız programlar şöyle:
1) İdareci Eğitimleri: Üstün zekalıların eğitimi, program ve müfredatın uygulanması, liderlik konuları... Toplam 140 saatlik bir program.
2) Öğretmen Eğitimleri: Üstün zekalılara yönelik eğitim materyalleri, eğitim modelleri, üstün çocukların tespit edilmesi, öğrencilerin problemleri... Toplam 180 saatlik bir program.
3) Yaz okulu: Sadece üstün zekalı çocukların kabul edileceği özel olarak tasarlanmış yaz okulu. Tabii yüzme, basketbol gibi spor aktiviteleri de olacak.
4) Çocuk Üniversitesi: Üstün zekalı çocukların üniversiteden kendilerine özel dersler almasını sağlayacak bir sistem. Bunun çalışmalarına devam ediyoruz.
İdareci ve öğretmen eğitimlerini, dünya çapında konusunda isim yapmış, alanlarının en uzman kişileri verecek. Bu eğitimlere bazı özel okullar katılacak. Milli Eğitim'e bağlı Bilim Sanat Akademileri'nin öğretmenlerinin de katılımını bekliyoruz. Üstün zekalılar eğitimi konusundaki en son teknolojiyi bu idareci ve öğretmenlerimize aktarmış olacağız. Yaklaşık 100 üstün zekalı çocuğa Bilgi Üniversitesi yaz okulu ve çocuk üniversitesinden faydalanma imkanı tanıyacak.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)